Asian Identity

Thinking Skills in AI Era – Problem Finding Skills Workshop

4 ก.ย. 2025

มนุษย์ต้องมีความสามารถอะไรเพื่อที่จะไม่โดน AI แย่งงาน หรือมีอะไรที่มนุษย์สามารถทำได้ดีกว่า AI กันนะ

ในยุคที่ Artificial Intelligence (AI) มีความสามารถมากมายจนถูกนำมาใช้ประโยชน์ในงานหลายด้าน ตั้งแต่งานพื้นฐาน เช่น การค้นหาข้อมูล การเขียนแบบร่างอีเมล ไปจนถึงงานที่ซับซ้อน อย่างการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อหากลยุทธ์ทางธุรกิจหรือคำนวณปัญหาทางคณิตศาสตร์ระดับสูง คำถามที่ผู้คนส่วนใหญ่อาจจะกำลังสงสัยกันก็คือ แล้วมนุษย์ต้องมีความสามารถอะไรเพื่อที่จะไม่โดน AI แย่งงาน หรือมีอะไรที่มนุษย์สามารถทำได้ดีกว่า AI กันนะ

ในบทความนี้ ดิฉัน ภาสุรีย์ ภู่วชิรานนท์ (ใหม่ลี่ย์) ที่ปรึกษาจากบริษัท Asian Identity จะพาทุกคนไปหาคำตอบผ่านประสบการณ์การเข้าร่วม Thinking Skills in AI Era – Problem Finding Workshop ที่ทาง Asian Identity จัดร่วมกับอาจารย์ Isao Hosoya ผู้เชี่ยวชาญด้านทักษะการคิดจากประเทศญี่ปุ่นกันค่ะ

ทักษะสำคัญที่มนุษย์ต้องมีในยุค AI 

ทักษะที่มนุษย์ต้องมีเพื่อที่จะสามารถเอาชนะและใช้ AI ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ก็คือทักษะการค้นหาปัญหานั่นเองค่ะ เพราะในตอนนี้ AI ยังไม่มีความสามารถหรือวิจารณญาณมากพอที่จะนิยามปัญหาได้ถูกต้อง แต่ AI เก่งในการวิเคราะห์ข้อมูลที่เราป้อนให้และหาแนวทางการแก้ปัญหาที่เป็นไปได้ อย่างไรก็ตาม AI ต้องการข้อมูลที่มีความชัดเจนมากพอ ถึงจะช่วยค้นหาแนวทางการแก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ

Problem Finding (การค้นหาปัญหา) เปรียบเสมือนต้นน้ำของกระบวนการแก้ปัญหา ในขณะที่ Problem Solving (การแก้ปัญหา) เป็นขั้นตอนปลายน้ำ การที่เรามีทักษะการค้นหาปัญหาจะทำให้เราค้นพบต้นตอของปัญหาที่แท้จริง สามารถเข้าใจความต้องการที่ซ่อนอยู่ของผู้คนได้อย่างลึกซึ้ง อีกทั้งยังสามารถคิดไปได้ไกลกว่าสิ่งที่เรารู้และมีอยู่ นำไปสู่การสร้างนวัตกรรมใหม่ ๆ ซึ่งการคิดค้นริเริ่มสิ่งที่ยังไม่มีอยู่บนโลกนั้นเป็นสิ่งที่ AI ยังไม่สามารถทำได้เหมือนกับมนุษย์ค่ะ

 

ประสบการณ์และความรู้สึกที่ได้รับหลังการเข้าร่วม 

ทักษะสำคัญขั้นแรกของการค้นหาปัญหาคือทักษะการถามคำถามที่มีประสิทธิภาพเพื่อให้ได้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อการแก้ปัญหานั้น ๆ และการสร้างสมมติฐานจากข้อมูลที่มีอยู่ ในเวิร์กชอปนี้ ผู้เข้าร่วมได้มีโอกาสฝึกฝนสองทักษะนี้ผ่านกิจกรรมเกมสนุก ๆ หลังจากนั้นอาจารย์ Hosoya ยังได้พาพวกเราไปเรียนรู้ทักษะการคิดแบบนามธรรม (Abstract Thinking) และรูปธรรม (Concrete Thinking) ซึ่งเป็นแก่นสำคัญของเวิร์กชอป โดยการคิดแบบนามธรรมจะช่วยให้เราสามารถมองเห็นภาพรวมของประเด็นปัญหาที่เรากำลังแก้อยู่ได้ครบทุกแง่มุมและขยายขอบเขตวิธีการแก้ปัญหาของเราให้หลากหลายมากยิ่งขึ้น

ต้องขอบอกเลยว่าอาจารย์ Hosoya สามารถอธิบายเรื่องที่ซับซ้อนให้เข้าใจได้ง่าย ทำให้พวกเราสามารถเข้าใจและเห็นถึงประโยชน์ของการคิดทั้งสองแบบได้ชัดเจนมากขึ้นค่ะ

เราจะสามารถนำทักษะการค้นหาปัญหาไปใช้ในการทำงานได้อย่างไร

ในชีวิตประจำวันหรือในการทำงาน พวกเราส่วนใหญ่มักจะใช้ทักษะ Problem Solving (การแก้ไขปัญหา) มากกว่า Problem Finding (การค้นหาปัญหา) แต่เมื่อเราก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งที่สูงขึ้นหรือต้องเป็นผู้นำในองค์กร เราก็มักจะต้องเผชิญกับสถานการณ์ที่ซับซ้อนหรือปัญหาที่กำกวมอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้  ทักษะการค้นหาปัญหาโดยใช้การคิด การตั้งคำถาม และการสร้างสมมติฐาน จึงเป็นทักษะที่สำคัญและจำเป็นอย่างยิ่ง เพราะนอกจากจะทำให้เราสามารถค้นหาความต้องการที่แท้จริงของลูกค้าเพื่อนำมาปรับปรุงสินค้าและบริการของเราได้แล้ว ทักษะนี้ยังสามารถเป็นเครื่องมือในการทำงานเชิงรุกเพื่อเตรียมรับมือกับความท้าทายใหม่ ๆ รวมถึงช่วยให้เรานำเทคโนโลยี AI เข้ามาช่วยในการทำงานได้อย่างคุ้มค่าและมีประสิทธิภาพสูงสุดด้วยค่ะ

Thinking Skills in AI Era – Problem Finding Workshop เป็นอีกหนึ่งเวิร์กชอปพิเศษของทาง Asian Identity ที่ได้นำมาจัดในรูปแบบ Public และหากท่านใดสนใจเวิร์กชอปเกี่ยวกับทักษะการคิด หรือทักษะอื่นๆ สามารถสอบถาม Asian Identity เข้ามาได้เลยนะคะ

ภาสุรีย์ ภู่วชิรานนท์ (ใหม่ลี่ย์)
Pasuree Poovachiranon (Mailey)

Consultant, Asian Identity Co., Ltd.

Profile

จบการศึกษาระดับปริญญาตรีด้านบริหารธุรกิจจาก Ritsumeikan Asia Pacific University ประเทศญี่ปุ่น และปริญญาโทด้านการศึกษาและการเรียนรู้จาก University of Oulu ประเทศฟินแลนด์ มีประสบการณ์การทำงานตำแหน่ง Business & Technology Consultant ในบริษัทที่ปรึกษาชั้นนำ นอกจากนี้ยังมีประสบการณ์ด้านการออกแบบการเรียนรู้โดยใช้การเล่นเป็นฐาน (Play-based Learning) ให้กับลูกค้าจากหลากหลายอุตสาหกรรม