Asian Identity

แชร์ประสบการณ์ Self-Reflection – การรู้จักตนเองสอนอะไรเราได้บ้าง

31 ส.ค..2023

“Most people go through life undergoing a series of happenings, which pass through their systems undigested. Happenings become experiences when they are digested, when they are reflected upon”

Saul Alinsky (Rules for Radical)

‘คนเราเรียนรู้จากประสบการณ์’ คำกล่าวนี้เป็นจริงอย่างที่สุด แต่ในบางครั้งเรากลับทำเพียงแค่ปล่อยให้เหตุการณ์ต่าง ๆ ไหลผ่านเข้ามาและไหลผ่านไปทั้งอย่างนั้น แต่การที่ ‘เหตุการณ์’ จะกลายเป็น ‘ประสบการณ์’ ที่ก่อให้เกิดการเรียนรู้ได้นั้น ต้องอาศัยการทบทวนและไตร่ตรองอย่างถี่ถ้วน

สวัสดีค่ะ แพท จากเอเชียนไอเดนติตี้ค่ะ แพทเองก็เป็นผู้ที่เคยเชื่อว่า หากได้เจอ ‘เหตุการณ์’ มากเท่าไหร่ ‘ประสบการณ์’ ก็จะมากขึ้นเท่านั้น ซึ่งไม่ได้เป็นจริงเสมอไป ในช่วงแรกที่เพิ่งได้เข้ามาทำงานที่เอเชียน ไอเดนติตี้ได้ไม่นาน แพทต้องเรียนรู้และปรับตัวกับหลายสิ่งหลายอย่าง แต่สิ่งที่ทำให้แพทเรียนรู้ได้เร็วขึ้นอย่างเห็นได้ชัดและไม่ลืมสิ่งที่เรียนรู้ไปได้ง่าย ๆ นั่นก็คือ Self-Reflection หรือ การทบทวนตนเองค่ะ

วันนี้ แพทจึงอยากจะมาแบ่งปันให้ทุกท่านได้รู้จักเกี่ยวกับ Self-Reflection ผ่านมุมมองจากประสบการณ์ของแพทเอง ซึ่งเป็นบันไดขั้นสำคัญในการพัฒนาตนเองจากภายในที่บางครั้งเราก็อาจเผลอมองข้ามโดยไม่รู้ตัว

 

Self-Reflection คืออะไร

เมื่อพูดถึงสิ่งที่เกี่ยวกับ ‘Self (ตนเอง)’ หรือในที่นี้คือ ‘Self-Reflection (การทบทวนตนเอง)’ เราก็มักจะนึกถึงเรื่องของการรู้จักตนเอง การเข้าใจตนเองอย่างลึกซึ้งจากภายใน ซึ่งก็อาจฟังดูเป็นเรื่องง่าย เนื่องจากไม่จำเป็นต้องค้นคว้าหาข้อมูลเพิ่มเติมจากแหล่งอื่นให้เสียแรง แค่มองลึกลงไปในตัวเองก็พบคำตอบแล้ว…

จริงหรือ? หากผู้เขียนจะบอกว่า Self-Reflection สามารถกลายเป็นเรื่องที่ยากได้เพราะเหตุผลเดียวกันล่ะ

เพราะจะไม่มีใครที่สามารถให้คำตอบแก่เราได้ และจะไม่มีคำตอบที่ถูกต้องที่สุด ทุกอย่างล้วนขึ้นอยู่กับว่า เมื่อเราทบทวนตนเองแล้วเราได้ข้อสังเกตอะไร และด้วยสิ่งนั้น เราเรียนรู้อะไรเกี่ยวกับตนเองเพิ่มมากขึ้นบ้าง

ดังนั้น Self-Reflection จึงไม่ใช่แค่การรู้จักตนเองแบบผิวเผิน แต่เป็นการที่เรามองย้อนกลับไป และสังเกตพฤติกรรม มุมมอง หรือการกระทำของเราต่อสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นรอบตัว เพื่อทำความเข้าใจความคิด และวิธีการตอบสนองของตนเองเมื่อเจอกับเหตุการณ์รูปแบบต่าง ๆ และบางครั้งอาจทำให้รู้ไปถึงว่า เราตีความความสำเร็จหรือความล้มเหลวอย่างไรเลยเสียด้วยซ้ำ

 

มีวิธี Self-Reflection อย่างไรบ้าง

แน่นอนว่า วิธีการในการทบทวนตนเองหรือ Self-Reflection ของแต่ละบุคคลก็จะแตกต่างกันไป และไม่มีรูปแบบตายตัว เพราะฉะนั้น แพทจะมาแบ่งปันวิธีการทำ Self-Reflection จากประสบการณ์ของ
แพทเองให้ทุกท่านได้ลองนำไปปรับใช้กันดูค่ะ

1. นึกถึงเหตุการณ์อะไรก็ได้ที่ท่านสนใจอยากสำรวจตนเองเพิ่มเติม หรือเหตุการณ์ประจำวันอะไรก็ได้มา 1 เหตุการณ์

2. นึกภาพเหตุการณ์นั้นและลำดับเหตุการณ์ให้ถูกต้องชัดเจนที่สุด ใคร ทำอะไร ที่ไหน อย่างไร

3. ท่านมีความรู้สึกอย่างไรบ้างกับเหตุการณ์นั้น และอะไรเป็นสาเหตุให้ท่านรู้สึกเช่นนั้น

4. ท่านตอบสนองต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างไร เพราะอะไร

5. หากมีเหตุการณ์ลักษณะเช่นนี้เกิดขึ้นอีก ท่านจะตอบสนอง รู้สึก หรือปฏิบัติอย่างไร

 

จะสังเกตว่า หัวใจหลักสำคัญในการทบทวนตนเองก็คือ การตั้งคำถามถามตนเองอย่างเจาะลึกไปทีละจุด ด้วย What และ Why โดยในข้อ 3 และ 4 จะเป็นการตั้งคำถามจากสิ่งที่เกิดขึ้นไปแล้ว(เกิดอะไรขึ้น เรารู้สึกอย่างไร เราตอบสนองอย่างไร ฯลฯ) เพื่อเรียนรู้กระบวนการคิด พฤติกรรม ความรู้สึกของตัวเราที่มีต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น

แต่การทบทวนสิ่งที่เกิดขึ้นมาแล้วเพียงอย่างเดียวอาจยังไม่พอ เพราะความสำคัญของ Self-Reflection คือการที่เราสามารถนำสิ่งที่ได้จากการทบทวนตนเองไปพัฒนาตนเองต่อในอนาคต
ในข้อที่ 5 จึงเป็นการถามไปถึงอนาคตว่า หากตัวเราต้องเจอกับเหตุการณ์เช่นนี้อีก เราจะทำอย่างไร หรือ แก้ปัญหาอย่างไร

ท่านสามารถทำ Self-Reflection เป็นประจำในชีวิตประจำวัน หรือ นำไปปรับใช้กับชีวิตการทำงานเพื่อเรียนรู้แนวทางและเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานของตัวท่านเองก็ได้เช่นกัน และหวังเป็นอย่างยิ่งว่า ด้วยการที่ได้ทำความรู้จักตนเองอย่างลึกซึ้งนี้ จะทำให้ท่านได้ค้นพบเส้นทางแห่งการเรียนรู้อย่างไม่รู้จบ

 

Credit: Image by Lisa Fotios from Pexels

 

[content_block id=1898]