Asian Identity

ประโยชน์ของการทำ Data Visualization

16 มี.ค..2021

สมัยนี้ถ้าพูดถึงคำว่า data visualization หรือการนำข้อมูลที่ซับซ้อนมาสรุปและแสดงผลเป็นภาพ เชื่อว่าหลายท่านคงนึกถึงพวก infographic เครื่องมืออย่าง dashboard ของ Google หรือการออกแบบ UX/UI ของแอปพลิเคชั่นต่าง ๆ ซึ่งอาจจะดูไกลตัวท่านที่ไม่ได้ทำงานกับตัวเลขเยอะ ๆ หรือกับการออกแบบ

แต่จริง ๆ data visualization เป็นแนวการปฏิบัติที่มีมานานแล้ว และหลาย ๆ ท่านก็คงได้ทำมันในงานประจำวันโดยไม่ได้ใส่ใจมากนัก เช่น การทำข้อมูลเสนอหัวหน้าในรูปแบบตารางหรือกราฟ เป็นต้น

แต่มีใครเคยสงสัยมั้ยคะ ว่าทำไมข้อมูลที่เป็นภาพถึงเข้าใจได้ง่ายจัง วันนี้ผู้เขียนจะไม่ได้มาเล่าถึงเทคนิควิธีการทำ data visualization แต่อยากมาแบ่งปันเกร็ดความรู้ที่ท่านผู้อ่านอาจจะยังไม่เคยรู้มาก่อนถึงเบื้องหลังประโยชน์ของการแปลงรูปแบบข้อมูลให้เป็นภาพ

จากงานวิจัยด้านจิตวิทยา ผลการทดลองแสดงให้เห็นว่า สมองของมนุษย์ถูกสร้างมาให้ประมวลผลข้อมูลที่เป็นภาพได้เร็วและเยอะกว่าข้อมูลประเภทอื่น โดยคนเราสามารถบันทึกข้อความภาพได้ถึง 36,000 ข้อความต่อชั่วโมง ประมวลผลภาพได้เร็วกว่าข้อความตัวเลขและตัวอักษรถึง 60,000 เท่า และสามารถเห็นภาพที่ถูกฉายเพียงแค่ 13 มิลลิวินาทีได้

นอกจากนี้ เรายังจำข้อมูลที่เป็นภาพได้ดีและนานกว่าข้อมูลประเภทอื่นด้วย เนื่องจากบริเวณของสมองที่ประมวลผลข้อมูลภาพนั้นอยู่บริเวณเดียวกันกับที่มีหน้าที่ประมวลผลอารมณ์ความรู้สึก ข้อความภาพจึงส่งผลให้เกิดอารมณ์ได้เร็วและรุนแรงกว่าคำพูด ทำให้เกิดการสร้างความทรงจำที่ชัดเจน สร้างความประทับใจ และการบันทึกของข้อมูลลงไปที่ความทรงจำระยะยาวของเรา

มากไปกว่านั้น เพราะธรรมชาติของร่างกายมนุษย์ที่ส่งเสริมการรับรู้ภาพนี้ การประมวลผลข้อความภาพจึงส่งผลต่อภาระการทำงานทางปัญญา (cognitive load) น้อย หรือพูดง่าย ๆ ก็คือ มันใช้พลังและพื้นที่สมองน้อยนั่นเอง ฉะนั้นเวลาที่เราดูข้อมูลเป็นภาพหรือมีภาพประกอบ เราก็ยังมีทรัพยากรเหลือที่สามารถเอาไปใช้ในการทำความเข้าใจ จินตนาการต่อ และเรียนรู้ข้อมูลที่ได้รับอย่างลึกซึ้งมากขึ้น ถ้าเทียบกับการอ่านตัวเลขหรือตัวอักษรเพียงอย่างเดียว

ถึงตรงนี้ทุกท่านก็คนรู้ถึงประโยชน์ของการทำ data visualization แล้ว แต่ก็ต้องบอกไว้ก่อนว่าไม่ใช่ว่าทุกอย่างที่ทำเป็นภาพจะส่งเสริมความเข้าใจ โดยการออกแบบ data visualization หลัก ๆ จะอิงตามทฤษฎี Gestalt ซึ่งเป็นทฤษฎีที่ศึกษากระบวนการคิดและหลักการการรับรู้ของมนุษย์

ทฤษฎี Gestalt เชื่อว่าสมองของคนเรามีการเชื่อมโยงให้รับรู้ และเรียนรู้สภาพแวดล้อมด้วยการตีความความสัมพันธ์และจัดกลุ่มให้กับสิ่งเร้าต่าง ๆ จากประสบการณ์ เพื่อมองเป็นภาพรวมก่อน แล้วจึงค่อยมาวิเคราะห์ส่วนประกอบปลีกย่อยทีหลัง อย่างเช่นเวลาเราดูภาพด้านล่างแล้วเห็นเป็นสุนัขเป็นอย่างแรก ทั้ง ๆ ที่ถ้าดูดี ๆ มันก็คือก้อนสี และจุดดำ ๆ ที่มาอยู่รวมตัวกันบนพื้นสีขาว

 

 

โดยหลักการการรับรู้ของ Gestalt ที่ถูกใช้เป็นพื้นฐานการทำ data visualization แบ่งออกเป็น 6 ข้อด้วยกันตามลิสต์ด้านล่าง

1.กฏแห่งความแน่นอนหรือชัดเจน The Law of Prägnanz (or Simplicity)

2.กฏแห่งความคล้ายคลึง (Law of Similarity)

3.กฏแห่งความใกล้ชิด (Law of Proximity)

4.กฎแห่งการสิ้นสุด (Law of Closure)

5.กฎแห่งความต่อเนื่อง (Law of Continuity)

6.กฎแห่งความสมบูรณ์ (Law of Closer)

ในบทความนี้เราไม่ได้ลงรายละเอียดถึงแต่ละข้อของหลักการทำ data visualization แต่ผู้เขียนอยากแนะนำให้ทุกท่านลองไปศึกษาต่อดู และลองประยุกต์ใช้กับงานประจำวันเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของงานต่าง ๆ โดยเฉพาะในงานที่ต้องแชร์ข้อมูลกับคนอื่น เช่น ในการจัดระเบียบโน้ตที่จดระหว่างการประชุม การสร้างรูปแบบฟอร์มที่เอาไว้เก็บข้อมูล หรือการทำตารางงานของทีม เชื่อว่ามันจะทำให้ทุกคนในทีมเข้าใจได้ง่าย เข้าใจตรงกัน และสามารถต่อยอดความคิดได้เวลาที่ต้องมีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น

หวังว่าข้อมูลเหล่านี้จะเป็นประโยชน์กับท่านผู้อ่านไม่มากก็น้อยนะคะ

——————-

> Subscribe เพื่อติดตามข่าวสารน่าสนใจ และบทความแนะนำที่คนทำงานไม่ควรพลาด:
https://asian-identity.com/hr-egg-th/subscribe

> ติดต่อเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือคุยกับที่ปรึกษาด้านทรัพยากรบุคคล:
https://asian-identity.com/hr-egg-th/contact

 

Credit:

https://elearningindustry.com/visual-learning-6-reasons-visuals-powerful-aspect-elearning

https://medium.com/the-existing/gestalt-principle-in-uidesign-33ee34ae8f21#:~:text=Gestalt%20Theory%20%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A4%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B8%B5%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87,the%20sum%20of%20it%20part%E2%80%9D

https://www.usertesting.com/blog/gestalt-principles

 

[content_block id=1898 title=yes title_tag=h3]